Hoe voorkom je teken bij katten?

Teken zijn kleine spinachtige parasieten die zich voeden aan het bloed van jouw kat, of aan dat van jou. Katten eigenaren hebben namelijk een 1,5x zo grote kans om tekenbeten op te lopen dan mensen zonder huisdieren.

Teken zijn meestal maar 1mm groot wanneer ze zich aan jouw kat vastklampen. Maar zodra ze zich volzuigen met bloed kunnen ze groeien tot maar liefst 1cm grootte (de grootte van een koffieboon). Vaak worden teken pas ontdekt als ze al groot zijn, omdat je bij het aaien van jouw kat een bultje kunt voelen. De teek ziet er dan uit als een ei-vormig, 8 potig, spinnetje. Teken bij katten zijn minder gevaarlijk dan bij honden, maar het is wel belangrijk om ze te voorkomen of snel te verwijderen.

Er wordt vaak geloofd dat teken zich laten vallen uit bomen of overspringen uit struiken. Dit is echter niet waar. Teken bevinden zich vooral op lage vegetatie zoals mos, gras, in struiken en tussen dode bladeren. Op het moment jouw kat langs loopt, stappen ze over en grijpen ze zich vast aan de vacht. Wanneer jouw kat langere tijd in de struiken ligt te loeren, loopt deze dus een grotere kans op teken omdat de teek de tijd heeft om rustig naar jouw kat toe te wandelen. Eenmaal op de vacht van jouw viervoeter nestelen ze zich en zuigen zich vol met bloed. Teken bij katten nestelen zich vooral op de kop, oren, nek, buik of de binnenkant van de dijen. Maar ze kunnen ook op andere plekken voorkomen.

Ondanks dat teken erg klein kunnen zijn, kun je ze meestal wel met het blote oog zien. Teken geven bij katten weinig klachten, tenzij jouw kat last heeft van meerdere teken of ziekteklachten ontwikkeld. Het grootste gevaar van teken bij katten is namelijk dat zij ziekteverwekkers met zich meebrengen die ze via hun speeksel overbrengen op jouw kat. Symptomen van een tekenbeet bij katten zijn onder andere:

• koorts;
• moeheid, slaperig;
• slechte eetlust;
• pijntjes, stijfheid;
• diarree en/of braken;
• bloedingen op de huid;
• benauwdheid;
• bleke slijmvliezen;

Deze klachten kunnen wijzen op een infectie door een tekenbeet, het wordt aangeraden om hiermee naar de dierenarts te gaan. Er kan ook bloedarmoede bij katten ontstaan door een grotere hoeveelheid teken, omdat de kat op die manier veel bloed kwijtraakt.

Allereerst het goede nieuws: katten worden minder vaak ziek van teken dan honden of mensen. Toch lopen ze wel risico en is het wel handig om te weten welke ziektes er zijn. Vooral katten met een laag immuunsysteem lopen een verhoogd risico op deze ziektes.

De ziekte van lyme is de meest bekende en meest voorkomende ziekte die wordt overgebracht door teken. Maar liefst 20 tot 30% van de teken in Nederland draagt de borrelia bacterie bij zich, de bacterie die de ziekte van lyme veroorzaakt. Deze ziekte komt meer voor bij mensen en honden, maar ook katten kunnen er last van krijgen. Bij katten veroorzaakt de ziekte van lyme koorts, lusteloosheid, nierproblemen en kreupelheid. De meeste katten genezen weer van de ziekte na een antibioticakuur van 2 tot 4 weken.

Het is ook mogelijk dat jij of een ander dier in de omgeving van jouw kat de ziekte van lyme krijgt, terwijl jouw kat nergens last van heeft. Omdat een teek zichzelf vaak na een paar dagen weer loslaten kan het voorkomen dat deze op zoek gaat naar een nieuwe gastheer. Vooral als jouw kat bij jou in bed slaapt loop je een verhoogd risico op een tekenbeet. Dus onthoud: controleer katten regelmatig op teken!

Babesiose is een bacterie die ontstaat door teken die voorheen enkel in warmere, zuidelijke landen voorkwamen. Helaas verplaatsen de teken die deze bacterie met zich meedragen steeds meer naar het noorden van Europa vanwege de warmere winters. Gelukkig komt ook deze ziekte niet heel vaak voor bij katten en zijn de symptomen van babesiose bij katten een stuk lichter dan bij honden en komen vaak zelfs helemaal niet voor. De kat kan last hebben van lusteloosheid, zwakte, diarree en gebrek aan eetlust. Meestal zijn deze katten FIV of FeVL positief.

Anaplasma is een ziekte waarbij de witte bloedcellen worden aangetast. Hierdoor wordt de bloedstolling beperkt en kunnen er ernstige bloedingen ontstaan. Ook deze ziekte komt meer voor bij honden dan bij katten. Anasplasma kan uiteindelijk leiden tot gewrichtsontstekingen en kreupelheid. Eerdere symptomen zijn onder andere diarree, koorts, braken, benauwdheid en bloedingen.

Het risico dat jouw kat een ziekte oploopt door een teek is dus eigenlijk niet bijzonder groot. Het grootste risico bij katten met teken is dat ze, bij meerdere teken, bloedarmoede op kunnen lopen. Verder is het grootste risico dat de teek loslaat en zich vastbijt in jouw huid of dat van andere leden in het huishouden of mensen die op bezoek komen. Wij zijn vatbaarder voor de ziektes die teken meebrengen, dus het is nog steeds heel belangrijk om te voorkomen dat jouw kat teken meeneemt.

Om te voorkomen dat jouw kat teken meeneemt zijn er een aantal preventieve behandelingen bij teken beschikbaar. Niet alle katten zijn even groot fan van deze behandelingen, dus mogelijk zul je uit moeten zoeken welke vorm jouw kat wil accepteren. Let wel goed op dat het een tekenmiddel voor katten is. De versie voor honden bevat vaak permethrin, wat giftig kan zijn voor katten.

• Spot-on behandeling - Spot ons zijn druppels die je tussen de schouderbladen van jouw kat druppelt. De stoffen in de druppels vormen een beschermende laag over de huid van jouw kat, zonder dat dit kwaad kan voor jouw kat. Deze druppels werken tot 4 weken tegen vlooien en teken.
• Vlooien en teken spray - Een teken spray werkt in principe hetzelfde als een spot-on, behalve dat er twee soorten zijn. Zowel één die teken voorkomen en één die ze doodt als ze toch op jouw kat zijn geklommen.
• Tekentabletten voor katten - Mocht je liever geen producten op de vacht van jouw kat gebruiken, of vindt de kat dit zelf niet zo’n goed idee, dan kun je jouw kat een tablet geven tegen teken. Hierbij komen de werkzame stoffen direct in de bloedbaan en weren van binnenuit de teken
• Teken halsband- Een speciale tekenhalsband werkt ook als afwerend middel tegen teken. Deze werken over het algemeen het langste dus bieden voor veel mensen de voorkeur.

Komt jouw kat net binnen van één van zijn avonturen buiten? Controleer deze dan op teken door bijvoorbeeld de vacht te kammen. Een teek doet er gemiddeld 24 uur over om zich vast te bijten in de huid van jouw kat, waardoor je bij binnenkomt de meeste teken zo van de vacht af kamt.

Heeft een teek zich toch vastgebeten in de huid van jouw kat? Dan is het belangrijk om deze zo snel mogelijk te verwijderen. Ga nooit zomaar trekken aan een teek die zich heeft vastgebeten! Hiermee loop je het risico dat de teek gaat “overgeven” en de ziekteverwekkers via het speeksel alsnog in de bloedbaan van jouw kat terecht komen. Gebruik een speciale tekentang om de teek op een veilige manier te verwijderen. Hiermee kun je de teek goed vastpakken bij de kop, om te voorkomen dat er speeksel vrijkomt. Draai vervolgens de teek uit het lichaam van jouw kat en controleer of de hele teek is verwijderd. Zo niet, zal je dit er alsnog uit moeten halen. Bij honden komt dit vanzelf los maar bij katten is dat niet het geval. Lukt het je zelf niet? Ga dan naar de dierenarts voor hulp.